رشد آفت تمام صنوف و کسب و کارهای ما شده است، وقتی به کسادی میخوریم برای بقا گسترش میدهیم و وارد کسب و کارهای دیگر میشویم (فکر میکنیم مرغ همسایه غاز است) وقتی موفق میشویم و به کسب و کاری موفق میرسیم باز هم گسترش میدهیم چون میخواهیم به درآمد بیشتری برسیم و البته منشا خیر برای دیگران باشیم. ولی غافل از اینکه این رشد روی کسب و کار فعلی نیز اثر منفی دارد.
رشد خطی (اضافه کردن موضوعات متعدد به کسب و کارمان) باعث شده کم کم همه به شکل هم درآییم، هیچ تمایزی بین کسب و کارهایمان نمیتوانیم پیدا کنیم و لذا نقطه قوت خود را روی قیمت و کیفیت برده ایم. برای روشن تر شدن مطلب به مثال زیر توجه کنید:
در زمانهای نه چندان دور چلوکبابی فقط چلوکباب سرو میکرد، جگرکی فقط دل و قلوه و جگر داشت، کبابی ، کباب کوبیده با سبزی و نان سرو میکرد، رستورانهای محلی غذای منطقه خودشان را سرو میکردند، اکبر جوجه فقط مرغ داشت و غیره.
امروز به همین رستورانها نگاه کنید، اگر سر برگ منوی رستوران را مخفی کنیم هیچ رستورانی از دیگری قابل تشخیص نیست چون چلوکبابی ها ، خورشت و غذای دریایی را به منو اضافه کرده اند، کبابی ها پلو و چلو میدهند، جگرکی ، کباب و جوجه میدهد. وضعیت فست فودها بهتر نیست که بدتر است. الان مشتری فقط به قیمت و نزدیکی محل توجه میکند.
کیفیت عامل دیگری است که رستورانها به آن تکیه میکنند، رستورانها اگر کیفیت را تازه بودن مواد مصرفی خود ، رعایت بهداشت و غیره میگویند که با کمال احترام بگویم این معنی کیفیت را نمیدهد این یعنی انسانیت و غش وارد معامله نکردن است . چون چند نفر مزه گوشت بی کیفیت را از گوشت کشتار روز تشخیص میدهند و یا چند نفر پخت با روغن جدید را از روغن چند روز مانده میفهمد. چند نفر امکان دیدن آشپزخانه رستورانتان را دارند؟ لذا کیفیت را باید "مفهوم کیفیت" گفت که مثلا به طراحی رستوران ، مزه غذا ، رفتار گارسون و غیره بر میگردد که کاملا به سلیقه مخاطب بستگی دارد و در اینجا رستورانها میتوانند به نوعی تمایز خود را نشان دهند (در همین مورد هم همه رستورانها شبیه هم شده اند).
در شرکتهای لبنیاتی، پوشاک ، آرلیشی بهداشتی ، سلولزی و حتی شرکتهایی B2B این مشکل و چالش وجود دارد و صنایع را به شدت تحت تاثیر قرارداده است
چندی پیش به شرکتی مشاوره میدادم که ماهیت کسب و کارشان B2B بود و این نوع شرکتها قاعدتا باید خیلی تخصصی تر از شرکتهای B2C عمل کنند، متاسفانه کسادی کار آنها را هم به سمت همه چیز فروشی هدایت کرده است.
همه چیز برای همه!! آفتی که تخصص را نابود میکند، کیفیت را پائین میاورد و برند و حتی در مفهوم کلان آن ساخت ایران را بد نام میکند.
کلام آخر: جک تراوت (پارتنر سابق ال ریس) در کتاب Differentiation or die به روشنی بیان میکند در شرایط رقابتی امروز یا باید متمایز شد یا نابود شد.
تمام حقوق این نوشته برای مولف محفوظ است و استفاده بدون اجازه از نویسنده پیگرد قانونی دارد.
بازنشر: فرصت امروز
