ویژه نامه “نوبهار۹۵″-برنداِبات-دکتر فرزاد مقدم
به بهانه نوروز و سال نو به گفتگو با دکتر فرزاد مقدم نشستیم.
گزیده ای از تفکرات و احساسات ایشان درباره سال ۱۳۹۵:
معتقدم سال آینده بحث بیگ دیتا را زیاد خواهیم شنید. این که در میان هزاران داده موجود، داده های درست را چگونه پیدا کنیم، از چه ابزارهایی برای آنالیز داده ها استفاده کنیم بیش از گذشته مطرح خواهد شد. با شدت یافتن رقابت، حضور شرکت‌های جدی تر در بازار و هم چنین جدی تر شدن بحث بازاریابی کاربردی، صد البته پژوهش بازار اهمیت خواهد یافت.
تاثیر مدرک تحصیلی در یافتن شغل در شرکت‌های معتبر به ناگهان کاهش خواهد یافت. شرکت‌ها به دنبال کسانی خواهند رفت که مهارت انجام کار را دارند، نه مدرک تحصیلی. شرکت‌های معتبر خارجی، تحصیلکرده های بالونی را استخدام نخواهند کرد و داشتن مدارک دکترا (از هر مدلی) به یک مانع برای استخدام در شرکت‌های معتبر خارجی بدل خواهد شد. همچنین تمرکز بر روی یک حوزه مشخص بیش از گذشته اهمیت خواهد یافت. نمی شود همزمان مدیر فروش یک شرکت جدی بود و مدیر یک سایت جدی و یک نویسنده جدی تمام وقت هم بود. اتفاقی که سالها پیش در کشورهای پیشرفته افتاد همین بود. هر کدام از این مشاغل یک فرصت شغلی تمام وقت خواهند شد. بنابراین در دادن رزومه به شرکت های حرفه ای دقت کنید و روی یک کار و یک تخصص تمرکز کنید. از طرفی به رد پای دیجیتال خود دقت کنید، بخش منابع انسانی شرکت های حرفه ای به راحتی متوجه می شوند شما چقدر از زمان خود را، چگونه در دنیای مجازی می گذرانید. ماه گذشته یکی از دوستان را به یک شرکت ایرانی- خارجی معرفی کردم و مدیر ایرانی شرکت با این که در ابتدا موافقت کرده بود، پس از مشورت با شرکای خارجی نظرش را تغییر داد و دلیل موافقت نکردن را هم برایم توضیح نمی داد و دائم می‌گفت شرکای خارجی گفته اند این شخص یک مدیر تمام وقت نیست. وقتی مدیر منابع انسانی شرکت خارجی را ملاقات کردم، برایم توضیح داد که ردپاهای دیجیتال افراد را در سایتها دنبال می کنند و با استفاده از معیارها مشخصی متوجه می شوند که به طور متوسط چقدر در دنیای مجازی فعالیت می‌کنند و از روی آن متوجه می شوند که مدیر مورد نظر چقدر در دنیای واقعی کار خواهد کرد!
این روش چقدر درست است، نمی دانم. اما مطمئنم که این روش درست است: از خود بپرسیم مقدار زمانی که در دنیای مجازی می گذرانیم چه فوائدی برایمان به همراه خواهد داشت. مطمئن باشید مقدار زیادی از این زمان، بی‌فایده و بدون بازدهی است، به ویژه در مقایسه با ارتباطات حضوری و مطالعه با برنامه‌ی کتابها و منابعی که لازم داریم.
مطمئن باشید خواندن اطلاعات موجود در دنیای مجازی جای مطالعه عمیق کتابهای اصلی را نخواهد گرفت. خواندن تجربیات دیگران، جایگزین کسب تجربه و کار در یک پروژه نخواهد شد و ارتباطات مجازی جای ارتباطات رو در روی انسانی و نوشیدن یک چای یا قهوه را نخواهد گرفت. بنابراین میان فعالیت در دنیای مجازی و حقیقی تعادل ایجاد کنید. بسیاری از مطالب موجود در دنیای مجازی واقعا ارزش صرف کردن وقت را ندارند. از خواندن کتابهای مفید، شرکت در کلاسهای درس و جلسات حضوری برای گسترش دانش و شبکه ارتباطات حقیقی خود غافل نشویم. تا آنجا که ممکن است به “کسب تجربه و کار کردن در پروژه های معتبر“ بپردازیم، با فعالیت در چنین پروژه هایی است که “کلاس های درس و کتابهای خوانده شده“ اهمیت مضاعف می‌یابند. هیچکدام از این دو موضوع به تنهایی کامل نخواهند بود.
موضوع بعدی، مربوط می شود به ظهور مدیران دیجیتال( Chief Digital Officer) یا سی دی او ها که اهمیت زیادی در شرکت‌ها خواهند یافت. همان طور که در دوسال گذشته به ناگهان با انبوهی از مشاوران برند و مدیران برند در سازمان‌ها مواجه شدیم، شاهد ظهور CDO روی کارت ویزیت های زیادی خواهیم بود. البته که هر چیزی حقیقی اش بهتر از مجازی آن خواهد بود. سی دی اوی حقیقی نیز شغلی بسیار مفید است که کاربلدش بسیار باارزش و ضروری است.
در دنیای دیجیتال همچنین شاهد انفجار محتوای دیجیتال به شکل ویدئویی آن نیز خواهیم بود. آمار خواندن باز هم کاهش می یابد و به جائی می‌رسد که فقط افراد خاصی کتاب می خوانند. در زمینه آموزش نیز روش های غیرمستقیم و استعاری جدیدی ظهور خواهد کرد. اهمیت مدل‌ها و اینفوگراف ها باز هم بیشتر خواهد شد.
همچنین ابزار دیجیتال قابل نصب روی در و دیوار و قابل پوشیدن مانند ساعت و مچ بند نیز به عنوان ابزارهای جدید انتقال پیام با قیمتهای مناسب به بازار خواهند آمد و کسانی که بتوانند برای این ابزارها محتوای بصری زیبا تولید کنند موفق خواهند شد.
همچنین از سال ۹۵ تا سال ۱۳۹۸ شرکت ها برای خلق تجربه مناسب برای مشتری به نسبت سالهای گذشته رقم های بیشتری را خرج خواهند کرد و افزایش زیادی در زمینه‌ی هزینه کردن برای خلق تجربه منحصر به فرد مشتری به وقوع خواهد پیوست.
اما سال ۹۴ با همه سختی هایش گذشت. به عقیده بسیاری از کارشناسان بازار، سال ۹۴ یکی از بدترین سالهای سی سال اخیر در اقتصاد بود. بنابراین سال ۹۵ به ناگهان همه چیز خوب نخواهد شد. ما یک دوره پنج ساله نقاهت را برای بهتر شدن طی خواهیم کرد. کمپین ها، مدیاپلنها و استراتژی های برندها جدی تر از گذشته مورد سوال واقع خواهند شد. شاید دیگر نتوان مثل گذشته مدیا پلنهای بی منطق نوشت که ۱۰۰ پخش را در ۵ کانال خرج می کند و برای هر کانال ۲۰ پخش در هفته قرار می دهد بدون اینکه چرایی آن را با فرمولهای مشخص آن تشریح کند! در مدیاپلنینگ و کمپینهای تبلیغاتی مجبور خواهیم شد برای هر اقدامی مدل و فرآیند خاص خود را داشته باشیم. هر ریالی که در مدیاپلن خرج می شود، باید قابلیت حساب پس داده شدن داشته باشد.
سال ۹۴ اما اتفاقات بدی هم داشت، آن‌هم از آن دست اتفافاقات که گریه را با خود به همراه دارد. تلخ‌ترینش شاید اثبات آلوده شدن محیط آموزش تبلیغات به من بود که نمی خواستم باورش کنم و این آلودگی به دست شیادانی بود که در لباس آموزشگاه همه کار می کنند و متاسفانه زحمات استادان را بالا می کشند و تلاش‌های با ارزش دانشجویان را بی اعتبار می سازند!
امید که سال ۹۵ با همکاری وزارتخانه مربوطه و انجمن های موجود بتوانیم با تدوین حداقل فرآیندهایی برای همیشه از شرِّ این آلودگی ها رها شویم، هم قسم شده ایم که در راه برداشتن این آلودگی ها و این افراد آلوده تلاش کنیم که با آبروی اساتید و دسترنجشان بازی نکنند.
سال ۹۵ اما سال بهتری خواهد بود. توصیه من به همه دوستان این است در این سال حتما با متخصص هر کاری مشورت کنید. متغیرهای تصمیم گیری در این سال بیش از گذشته خواهند شد.
آرزوی این را دارم که جوانان با لیاقتی که در محیط کار، سمینارها و کلاس ها می بینم هرچه سریعتر در زمینه خلق استراتژی برند و کمپین های تبلیغاتی به بالندگی برسند و شاهد کارهای زیباتری از آن ها باشیم. همیشه می گویم اگر نسل بچه های دهه ۶۰ و ۷۰ هم بخواهند در سطح ما بچه های دهه چهل و پنجاه ها کار کنند؛ این وسط حتماً چیزی را از دست داده ایم. این حلقه انتقال تجربه اگر درست کار کند(یعنی هر دو سمت آن – فرستنده و گیرنده- و محیط انتقال پیام وظیفه خود را درست انجام دهند و پارازیت شدیدی هم در کار نباشد)، باید شاهد خلق برنامه های خلاقانه‌تری در زمینه تبلیغات و برندسازی باشیم. با وجود این همه جوان باهوش و باشخصیت، مطمئناً شاهد خلق برندهای برتری در آینده نزدیک در کشورمان خواهیم بود.
سال ۹۵ ، سال پربرکتی برای همه ما باشد
و
خداوند همه ما را از دروغ و خشکسالی به دور نگاه دارد!
مشاور و مدرس برندسازی و تبلیغات
نویسنده کتاب«تبلیغات شگفت‌انگیز»
