“تمام تلاش هایی که انجام نداده ایم“
با گسترش و توسعه ی روند شهرنشینی، مشکلات مرتبط با مسائل شهری و شهرنشینی نیز همگام با آن افزایش پیدا می کند. مسائلی که در شاخه های مختلف زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی و … به چشم میخورد و باعث کاهش کیفیت زندگی ساکنین می شود. برنامه ریزی شهری یک فرآیند تصمیم گیری است که در آن سعی می شود بر اساس معیارهای مختلف، محیط زیست مناسبی برای تمامی شهروندان فراهم آید.
برندسازی شهری موضوعی جدید از زیرشاخه های برنامه ریزی شهری است که به موجب آن هر یک از شهرها می توانند جایگاه ویژه ای در ذهن شهروندان داشته باشند. برای مثال وجود پر پیچ و تاب ترین خیابان (خیابان لومبارد) در سن فرانسیسکو، شیب دار ترین خیابان ( خیابان بالدوین) در نیوزیلند و یا عریض ترین خیابان ( خیابان ٩ دوخولیو) در بوینس آیرس آرژانتین، از جمله مناطقی هستند که تصویر ویژه ای را در ذهن شهروندان مختلف در کشورهای مختلف ایجاد کرده اند. رقابت برای کسب جایگاه برتر، خود موجب کسب گردشگران بیشتر، سرازیر شدن سرمایه ی بیشتر و درنهایت توسعه و پیشرفت شهری می شود.
شهرها می توانند به دلایل مختلفی به برندی منحصر به فرد تبدیل شوند که همه ی افراد با به یاد آوردن نام آن شهر، ویژگی ها یا خصوصیات یکسانی را به یاد آورند. برای مثال تقریبا همه ی افراد با شنیدن نام شهر لاس وگاس، تصویر واحدی از آن شهردر ذهنشان ایجاد می شود، و این بدان معناست که برندسازی در این شهر برای انتقال یک تصویر یکسان با موفقیت همراه بوده است. با توجه به نظر سنجی برای رتبه بندی کشور ها (best countries ranking) که در سال ۲۰۱۶ توسط بیش از ۷۰۰۰ زن انجام شده است، شهرهای دانمارک شهرهای دوستدار زن نام گرفته است. همچنین به عنوان یکی از خوشحال ترین ملت ها نیز معرفی شده است. (World Happiness Report) که بی شک در آینده برندسازی برای آن با تمرکز بر این ویژگی ها، مورد توجه بسیار قرار خواهد گرفت. www.brandabout.ir
برند شهری و برندسازی شهری یکی از مسائلی است که متاسفانه در ایران، بی توجهی بسیاری نسبت به آن وجود دارد و در عمل اقدامات خاصی در راستای آن صورت نگرفته است و اگر برنامه ریزی هایی در این زمینه وجود داشته باشد، تا به حال به صورت فعالیت هایی یکپارچه و منسجم، مورد بحث و بررسی قرار نگرفته اند. اگرچه هریک از شهرهای ایران از ابعاد مختلف جغرافیایی، کالبدی، تاریخی و … استعداد بسیاری در برند شدن دارند و می توانند گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کنند، اما ضعف در این حوزه و عدم آگاهی و گاه الگوبرداری های نامناسب از کشورهای دیگر، باعث نادیده گرفتن بسیاری مناطق مستعد با قابلیت های برندسازی است. اندک اقدامات انجام شده در این حوزه نیز اغلب متوجه پایتخت بوده است که البته هیچ یک از آنها نیز طی برنامه ریزی های مشخصی نیز صورت نگرفته است.
اگرچه در ایران شهرهایی مانند اصفهان با سی و سه پل، مشهد با وجود حرم مطهر امام رضا (ع)، شیراز با مقبره های حافظ و سعدی، تهران با برج میلاد و … شهرت بسیاری دارند، اما هیچ فعالیت خاصی در جهت برند شدن آنها که بتواند به یک مکان یا مقصد گردشگری ویژه ( برندینگ مکان) تبدیل شوند، صورت نگرفته است. این بی توجهی در رابطه با شهرهای کوچکتر نیز با قوت بیشتری وجود دارد تا آنجا که مناطق بسیار زیادی که می توانند خود به عنوان یک قطب گردشگری ویژه شناخته شوند و نام شهر را به برندی قدرتمند تبدیل کنند، کاملا پنهان مانده اند. مانند روستای ساتیاری در شهرستان پاوه( کرمانشاه) که طبیعت استثنایی و بی نظیری را در خود جای داده است، در صورتی که نام آن نیز برای اغلب غریب و ناشناخته است. www.brandabout.ir
با برندابات بخوانید، بیاموزید و قدرتمند شوید.
یکی دیگر از عمده ترین مشکلات برندسازی در ایران، بی توجهی به هویت و ارزش هریک از شهرها و نامتناسب بودن نقش و کارکرد ظاهری با ساختارهای درونی آن است. هر یک از شهرها در هر کشوری، کارکرد متفاوتی دارند و با ویژگی های متفاوتی شناخته می شوند. برای مثال در ایران، اصفهان به عنوان یک شهر تاریخی و شهرهایی مانند مشهد وقم، شهرهایی مذهبی شناخته می شوند. اما مشکل از آن جا شروع می شود که در ساختار هیچ یک از آنها خبری از برندسازی با تاکید بر نقش شهرها وجود ندارد. به عبارت دیگر اگر ما را چشم بسته به شهری ببرند و از ما بخواهند که نام آن شهر را بگوئیم، شاید تشخیص آن به دلیل نبود نمادهای خاص شهری، برای بسیاری از ما سخت باشد. متاسفانه ورودی شهرها نه تنها در ایران بلکه در بسیاری شهرهای دیگر در جهان نیز، تصویر مناسبی که گویای هویت شهر باشد و نمادی ویژه که با دیدن آن بتوان به نقش شهر، هویت و ارزش های آن پی برد، وجود ندارد. برای مثال، در چند کیلومتری و نزدیک به شهر قم، وجود منطقه ی صنعتی واوان با بوی نامطبوع همیشگی، ابدا تصویر مناسبی از ورود به یک شهر مذهبی را در ذهن یک گردشگر خارجی تداعی نمی کند.
برندسازی برای یک شهر نیازمند برنامه ریزی های مناسب و استراتژیک است تا بتواند برند قدرتمندی را ایجاد و تثبیت کند. برای شروع این کار، آگاهی از وضعیت موجود و فعلی، شناخت نقاط ضعف و قدرت و ترسیم جایگاه مورد نظر آتی از اقدامات اولیه و ضروری است. بی توجهی به برندسازی در ایران، از یک طرف بر توسعه ی پایدار شهرها تاثیرات منفی بسیار میگذارد و از طرف دیگر موجب عقب ماندگی از بسیاری کشورهای دیگر خواهد شد. لذا گام اساسی، ورود به فرآیند برندسازی و انجام اقدامات و برنامه ریزی های لازم برای آن می باشد.
مائده فاضلی
کارشناس ارشد مدیریت شهری (Emba)
برندابات مرجع تحلیلی، آموزشی برندینگ، بازاریابی، تبلیغات
کلیه حقوق مادی و معنوی متعلق به وب سایت BrandAbout میباشد . کپی برداری فقط با ذکر منبع مجاز می باشد.
