درباره شایعه ورشکست شدن بانک پارسیان
چند ماهی هست که مالباختگان برخی موسسات مالی و اعتباری به امید بازگشت سرمایه هایشان، در شهرهای مختلف کشور دست به تجمع در مقابل شعب این موسسات میزنند که بعضا منجر به درگیری با ماموران انتظامی نیز شده است.
تکرار چندباره سناریوی این موسسات، باعث شده بود حساسیت موضوع برای ذهن اجتماعی مردم قدری کمرنگ و اصلاحا به یک خبر خاکستری بدل شود، بخصوص در خردادماه که در گیر و دار شوکِ حملات تروریستی تهران مسئله تقریبا محو شد. تا اینکه در روزهای آخر خردادماه چند خبر و تحلیل مبهم در سایتها و روزنامه ها مطرح شد مبنی بر ورشکستی برخی از بانکها ! و موسسات مالی و اعتباری و احتمال ادغام آنها از سوی بانک مرکزی.
در این حین ناگهان یک ویدئو به سرعت در شبکه های مجازی منتشر شد که در آن عده ای در مقابل یکی از شعب بانک پارسیان در مورد ورشکستگی این بانک شعار میدادند و در کپشن ویدئو آمده :
>> فوری، بانک پارسیان هم ورشکست شد لطفا فورا برای دوستانتون پخش کنید<<
با جستجو در کانالها و گروه های مختلف تلگرام میتوان درنهایت منابع اصلی پخش ویدئو را چند کانال با عناوین سلطنتی یافت. سند این موضوع نیز آن بود که بلافاصله چند شبکه ماهواره ایِ سلطنت طلب به دمیدن در این صور پرداختند و با شکافت این موضوع مردم را ترغیب به اعتراض عمومی میکردند.
اما ویدئو در واقع مربوط به سال گذشته است که تعاونی اعتباری ثامن الحجج منحل شد و بانک مرکزی بانک پارسیان را عاملیت رسیدگی به تعهدات این تعاونی معرفی نمود. ولی از قرار معلوم حسابرسان و ارزیابان بانک پارسیان به دلیل آشفتگیِ موجود در اطلاعات مالی سپرده ها و داراییهای موسسه ثامن با مشکلات متعددی روبرو میشوند و شورای پول و اعتبار نیز با توجه به غیرشفاف بودن وضعیت حسابهای با ارقام بالا، بانک پارسیان را موظف میکند حسابهای خرد را تاسقف تعیین شده به تدریج بازپرداخت و در مورد سپرده های کلان(که کمتر از ۱۰درصد سپرده گذاران را شامل میشد) به تحقیق و بررسی کامل بپردازد و به مرور با فروش تدریجی اموال موسسه آنها را پرداخت نماید که این موضوع موجب ایجاد نمایشهای اعتراضی توسط بعضی ازین سپرده گذاران در مقابل شعب و حتی غرفه بانک پارسیان در نمایشگاه بورس و بیمه و بانک میشود.
فارغ از این سوال که آیا پذیرفتن عاملیت تعاونی منحله ثامن از لحاظ مدیریتی تصمیمی درست یا اشتباه بوده (که خود نیاز به یک مقاله تحلیلی کارشناسانه دارد)، پرسش اصلی، نحوه ی مواجهه مدیران ارشد بانک پارسیان با نشر این ویدئوست :
واضح است اکنون فیلم این اعتراضات که هیچ ربط مستقیم و غیرمستقیمی به وضعیت مالی بانک پارسیان ندارد به مدد اپلیکیشن تلگرام، مانند ویروسی غیرقابل کنترل، دست به دست در تلفنهای همراه انواع طبقات اجتماعی دیده و حتی باور میشود.
کارمندان و پرسنل بانک و شرکتهای مختلف پارسیان (از تجارت الکترونیک گرفته تا بیمه و کارگزاری و لیزینگ) هر روز بیشتر و بیشتر در مقابل مشتریان و دوستان و اقوام خود با این سوال مواجه هستند که :
راست است بانک پارسیان ورشکست شده ؟!
وقتی این ویدئو با سرعت پخش و نشر میشد آنها لحظه ب لحظه سایتها و اخبار صدا و سیما را دنبال میکردند تا شاید واکنش معناداری از سوی مدیران یا دست کم روابط عمومی بانک پارسیان این آتش زیرخاکستر را خاموش کند اما با گذشت دو روز و بعد از پیگیری پلیس فتا بود که نخستین واکنش اجباری، مصاحبه کوتاهی بود که رسانه ها در تماس با دفتر مدیرعامل بانک پارسیان، موضوع را پیگیر شده بودند و ایشان به بیان شرح ماوقع در مورد ویدئو پرداختند.
* در موردی مشابه ( از لحاظ تهدید برند) در روز ۲۶ فروردین خبری در تمام کانالها و سایتهای خبری پیچید که حسابهای بانک ملت هک شده است و ارقام ۱۱۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان از حسابهای شخصی برداشت و به حساب سه نفر واریز شده است که وقتی مشتریان با شعبه تماس میگرفتند مسئولین شعب هم هک شدن حسابها را تائید میکردند. درواقع روسای شعب از روی دستپاچگی و صداقت، حقیقت ماجرا را اعلام میکردند اما مدیران بانک ملت واکنش متفاوتی داشتند.
وقتی به دلیل مراجعه فوری مردم به اداره آگاهی، با ورود پلیس فتا در همان ساعات اولیه تمام حسابهای بانک ملت برای ساعاتی مسدود شد هنوز چند ساعتی از نشر خبر نگذشته بود (کمتر از ۳ساعت) که روابط عمومی بانک ملت اطلاعیه منتشر کرد و ماجرا را اشتباه نرم افزارهای داخلی بانک، اعلام و با واریز مبالغ مالباختگان به حسابهای هک شده از صاحبان حسابها بابت این موضوع عذرخواهی کرد
همان شب مدیرعامل بانک ملت در چند گفت و گو با بخشهای مختلف خبری از جمله خبر۱۹، شبکه خبر و بخش خبری ۲۰:۳۰ بر موضع رسمی بانک، یعنی اختلال نرم افزارهای داخلی! تاکید و به سپرده گذاران اطمینان داد هیچ مشکلی مبنی بر ضعف سیستمهای امنیتی و احتمال هک حسابها وجود ندارد.
واضح است که نمیتوان به طور دقیق در مورد اینکه واقعا هک حسابها اتفاق افتاده یا خیر اعلام نظر نمود اما این نکته قطعیست که اساسا تست و رفع عیب اینگونه نرم افزارهای مالی به هیچ وجه در ساعات کاری اتفاق نمی افتد و مشخصا احتمال اختلال برداشت و واریز در نرم افزارهای بانکی نزدیک به صفر است.
با این همه، موضوع اصلی میزان سرعت و خلاقیت بکار گرفته شده در واکنشیست که مدیران و مشاوران بانک ملت به این اتفاق دادند. بدیهی ست که چنین پاسخ نیرومندی به سوالات و شوک مشتریان بانک، نگرانی آنها را تاحد بسیار زیادی برطرف میکند و از وقوع آسیب های سخت و جبران ناپذیر به جایگاه و موقعیت برند جلوگیری میکند.
این نکته ایست که به طور دلهره آور و باورناپذیری در مورد فیلم شایعه ورشکستکی بانک پارسیان اتفاق نیافتاد و برخلاف تجربه بانک ملت، برند خوشنام پارسیان بخاطر یک فیلم ۱۰ ثانیه ای بسادگی تحت تهدیدی بزرگ قرار گرفت.
اتفاقی که ضروری به نظر میرسید مدیر برند و مسئولین تبلیغات بانک در واکنش به آن، به سرعت پخش تیزرهای سرشار از اعتماد به نفس و انواع رپرتاژآگهی ها و مصاحبه های روشنگرانه را در دستور کار خود قرار دهند و بخصوص از ظرفیتهای شبکه های اجتماعی نیز در مقابل تهدیدات آن استفاده کنند. اما ظاهرا مدیران ارشد این بانک، موضوع را تا حد یک ویدئوی فان تلقی کرده و لزومی به واکنش جدی نمی دیدند.
اما بر اساس اطلاعات میدانی از عواقب اولیه این اتفاق، یکی از روسای شعب خیابان شریعتی تهران از خروج ۸۵۰ میلیون تومان سپرده ظرف چند روز اول بعد از انتشار فیلم خبر داد و در شعبه ای دیگر از مناطق تجاری تهران، برداشت ۱۱۰۰ میلیون تومان سپرده ظرف سه روز تائید شد.
به همین خاطر اغلب مسئولین شعبه ها مشغول نامه نگاری به مدیران خود شدند و احتمالا اکنون اهمیت موضوع درک شده است.
ظاهرا پیرو این جریان، اخیرا یک پیامک به طور بسیار گسترده ارسال شده و روش پرداخت مطالبات سپرده گذاران ثامن را توسط بانک پارسیان شرح میدهد که بازهم در یک اشتباه استراتژیک، این پیامک در واقع نشان از آن دارد که پارسیان به جای دفاع از برند خود، موضوع آن فیلم ها را تایید و به عنوان یک بانکِ بدهکار تقصیرها را پذیرفته و اکنون تسلیم شده است.
امروز درک وضعیت معاصر کمی پیچیده شده است، اینترنت، اسمارت فون و اپلیکیشنها هر روز جغرافیای فکریِ معاصر ما را دگرگون میکنند. ظرف ۳۰ سال اخیر وزن تحولات ارتباطات بشر با ۳۰۰ سال قبل از آن برابری میکند و حتی سنگین تر نیز هست.
جهان تا پیش ازین هرگز با چنین ابزارهای گسترانیدن و انتشار محتوای برابرانه و در عین حال بیرحمی مواجه نبوده است. تلفنهای هوشمند و شبکه های اجتماعی رسانه های غیرقابل کنترل و به شدت عمومی شده اند که بر بستر سرعت و خلاقیت عمل میکنند که اگر در مقابل آن سرعت و خلاقیت را بکار نگیری محکوم به نابودی خواهی بود.
حالا این رسانه های جدید هستند که معادلات سیاسی –اجتماعی جهان را تعیین میکنند. تا این حد که شاهد هستیم کشوری توسط این ابزار، در تعیین رئیس جمهور کشور دشمن خود دخالت میکند و اثرگذار نیز هست. همینطور در آخرین انتخابات رئیس جمهوری و قبلتر، مجلس ایران نیز، همه چیز به شکل شگفت آوری تحت سیطره این شبکه ها بود و پیروز میدان گروهی بود که خلاقیت بیشتری برای بکارگیری آنها داشت.
در زندگیِ شبکه ایه معاصر، که افراد مداوما و هر لحظه زیر بمباران اخبار، اطلاعات و شایعات گوناگون قرار دارند، به نظر میرسد سیاست محافظه کارانه و کهنه ی"سکوت کن، فراموش خواهد شد" و از آن بدتر رخوت ارتباطی در مقابل چالشهای پیش آمده، بی شک متحمل هزینه های سنگینی خواهد بود.
حال سوال اینست که برای بانکی که بر اساس رتبه بندی های بین المللی از جمله رنکینگ نشریه بین المللی banker the جزو ۱۰ بانک برتر ایران است و از لحاظ نسبت سودآوری به سرمایه، بانک اول ایران محسوب میشود، چگونه و تاچه میزان باید معاصر فکر کرد ؟
نویسنده:وحید صادقی
مشاور و مدیر توسعه بازار
مطلب اختصاصی سایت برندابات
