قسمت ۱: مقدمه
در این برهه از زمان ، چالشی را که صنایع مختلف کشور با آن دست و پنجه نرم میکنند رکود ایجاد شده در کشور از سال ۹۱ است. علت تاخیر در آشکار شدن این رکود را میتوان به پر بودن ذخایر مالی شرکتها و صنایع نسبت داد که علنی شدن این معضل را ۳ سال با تاخیر مواجه کرد. به نظر کارشناسان اقتصادی عامل اصلی این رکود تحریمهای نفتی و بانکی بین المللی اعمال شده علیه کشورمان ایران بوده است و عدم ثبات نرخ ارز و سقوط ارز ملی (ریال) به این موضوع دامن زده است. در تمامی صنایع داخلی از جمله نفت، خودرو و دیگر صنایع سایه رکود را به راحتی میتوانیم مشاهده کنیم. به عنوان مثال صنعت خودرو به عنوان یکی از بزرگترین صنایع این کشور، این روزها علاوه بر رکود شدید در حال تجربه کمپینی به نام “نخریدن خودرو” است. این دو عامل در حال تبدیل شدن به فاجعه در صنعت خودرو است. طبق اظهارات دبیر انجمن تخصصی صنایع همگن قطعه سازان خودرو از ابتدای ماه مهر تا اواسط آن حدود ۱۰ هزار کارگر در صنعت قطعه سازی تعدیل و یا تعلیق شده اند و اگر این روند همینگونه ادامه پیدا کند تا پایان سال این رقم به ۳۰۰ هزار نفر خواهد رسید. فاجعه ای تمام عیار برای کشور!
گذشته از علل بروز رکود، یکی از راههایی که تا حدود زیادی میتواند مانع ایجاد رکود در یک کشور شود، وجود برندهای بین المللی در آن کشور است . این برندها حتی توان آن را دارند تا در مقابل صدور قطعنامه های مختلف جهت تحریم و فشار به یک کشور ایستادگی کنند. پس سوالی که مطرح میشود این است که چرا کشوری با توانمندیهای ایران نتوانسته برندی بین المللی داشته باشد تا بتواند مانعی برای ایجاد این تحریمها و در نهایت کنترل رکود حاصل از آن شود؟
اکثر شرکتهای داخلی به علت بسته بودن مرزها با رقیبی جدی مقابله نکرده بودند و به همین خاطر فروش کالاهای تولیدیشان در داخل با کمترین چالشی انجام میشد. غافل از آنکه این بازار بسته، نهایتا منجر به فاجعه اقتصادی خواهد شد. از طرف دیگر حرکت در مسیر نادرست برندسازی، ” در کشور برند سازی یعنی تبلیغات” که باعث تحمیل هزینه های هنگفتی به شرکتها شده است و نتیجه آن تقریبا صفر بوده است.
اگرچه چند صباحی است که شرکتها بدنبال برندسازی هسستند ولی غافل از اینکه برند سازی از یک مرحله قبل از آن یعنی مرحله جایگاه سازی شروع میشود. جایگاه سازی یعنی برند شما در ذهن مشتریانش چه جایگاهی دارد. متاسفانه بسیاری از سازمانهایی هم که مدعی داشتن جایگاه هستند منظورشان جایگاه برند مربوطه در بازار است نه ذهن مشتری!. موضوع زمانی جدی تر میشود که بدانیم اگر ما سعی نکنیم جایگاهی را برای برندمان در ذهن مشتری ایجاد کنیم ، مشتری خود و در اکثر مواقع از روی تجربیات بد خود با برند ما این جایگاه سازی را انجام میدهد. اقدامی که برای شرکتهای خودرو سازی، لبنی و دیگر صنایع کشور بوجود آمده است.
- حمله به صنایع لبنی به علت استفاده از روغن پالم و به علت نبود جایگاه مناسب برای تک تک این برندها، آنهایی هم که از این روغن استفاده نکرده بودند به ابتدایی ترین راهها ارسال “اس ام اس و اعلان برائت از این موضوع” پرداختند در صورتیکه اگر یکی از شرکتهای داخلی برند بود این مردم بودند که از آن برند در برابر این حمله دفاع میکردند.
- حمله به صنعت خودرو به علت بی کیفیتی که لزوما آنچه که از طرف جامعه تعریف میشود کیفیت پائین معنی نمیدهد و این موضوع تا به حدی شدید شده است که حتی استاندارد نبودن جاده ها، خطاهای انسانی و دیگر عوامل که به خودرو ربطی ندارد نیز به پای بی کیفیتی خودرو نوشته میشود.
سوال دیگر اینست که چرا صنایع کشور به عنوان مثال صنعت خودرو کشور با بیش از ۵۰ سال سابقه نتوانسته جایگاهی در ذهن مشتری بسازند تا تبدیل به یک برند معتبر شوند و کمتر دچار اینگونه چالشها شوند؟
جواب این سوال در مقالات بعدی خواهد آمد.
